[Part 4] Python 101: Iteration

Basic

ในการเขียนโปรแกรม จะต้องมีการ "วนซ้ำ" เพื่อตรวจสอบข้อมูลจำนวนมากๆ หรือเพื่อใช้สั่งให้ทำงานหลายรอบ

Flowchart

While Loop

Definition

เป็น loop พื้นฐานที่มีในทุกภาษา syntax ตรงไปตรงมา ทำงานจนไม่เข้าเงื่อนไขของ while จึงจะหยุดทำงาน

Syntax

i = 1 # define variable
while i < 6: # loop until i more than 5
  print(i)
  i += 1 # every loop increase i

Flowchart

Example

รับ input ชื่อของผู้ใช้งานจนกว่าจะถึง 3 ชื่อจึงหยุดทำงานและแสดงผล

name = [] # store listname from input

while len(name) < 3: # need 3 names
  inputName = input() 
  name.append(inputName)

# output
print(name)
print("list name has ", len(name), " names")

For Loop

Definition

เป็น loop ที่มีการประยุกต์ใช้หลากหลายมากกว่า while loop ส่วนมากจะนำมาใช้กับ Range, List, Tuple, Set เพราะสามารถวนลูปข้อมูลใน Collections ได้ง่าย และ Syntax ไม่ซับซ้อน

Syntax

# loop for range
for x in range(1, 5):
  print(x)

# loop for list, set, tuple
listNum = [1, 2, 3, 4]
for x in listNum:
  print(x)

Flowchart

Example

Break

ใช้หยุดการทำงานของ loop ก่อนจะถึงเงื่อนไขหลักของ for, while เช่น

names = ["Mung", "Peach", "Jones"]

# break for
for name in names:
  print(name)
  if name == "Peach":
    break

# break while
i = 0
while i < len(names):
  print(names[i])
  if names[i] == "Peach":
    break
  i+=1

Pass

ในกรณีใน loop ไม่มีคำสั่งอะไรเลย ให้ใส่ pass ไว้เสมอ เช่น

names = ["Mung", "Peach", "Jones"]

# pass for
for name in names:
  pass

Continue

กรณีให้ข้ามการทำงานไป loop รอบถัดไป เช่น

names = ["Mung", "Peach", "Jones"]

# skip display peach
for name in names:
  if name == "Peach":
    continue
  print(name)

Nested Loop

ใช้กับข้อมูลที่ซับซ้อนขึ้น เช่น List 2 มิติ, List ที่มี Dictionary อยู่ข้างใน

listRoom = [
  [101, 102, 103, 104],
  [201, 202, 203],
  [300, 301, 302]
]

for floor, rooms in enumerate(listRoom):
  for room in rooms:
    print("floor = ", floor + 1, ", room = ", room)

Collections Loop

การวนลูปข้อมูลของ List

# list of name 
listName = ["Mung", "Too", "Khun", "Chai"]

for name in listName:
  print(name)

การวนลูปข้อมูลของ Dictionary แสดงทั้ง Key และ Value

# dictionary of personal information
person = {
  "name": "Mung",
  "age": 25,
  "gender": "male",
  "address": "Bangkok"
}

# loop for showing info
for key, val in person.items():
  print(key, " = ", val)

การวนลูปข้อมูล List ของ Dictionary (** เจอบ่อย)

# define a list of dictionaries
books = [
  {
    "title": "To Kill a Mockingbird",
    "author": "Harper Lee",
    "year": 1960
  },
  {
    "title": "1984",
    "author": "George Orwell",
    "year": 1949
  },
  {
    "title": "The Great Gatsby",
    "author": "F. Scott Fitzgerald",
    "year": 1925
  }
]

# loop list dict
for book in books:
    print("Title: ", book['title'])
    print("Author: ", book['author'])
    print("Year: ", book['year'])
    print("-" * 20)

Exercise

วาด flowchart และเขียนโปรแกรมรับค่าตัวเลข 5 ตัว หลังจากรับตัวเลขมาคำนวณเพื่อแสดงผล
1. แสดงผลการบวกของตัวเลขทุกตัว
2. ผลการคูณของตัวเลขทุกตัว
3. เงื่อนไขเพิ่มเติม
  1. ถ้าตัวเลข input: เกิน 100 ให้แสดงผล error: input number exceed limit
  2. ถ้าผลคูณหรือผลบวกเกิน 9999 ให้แสดงผล error: output exceed limit
เขียนโปรแกรมรับค่าตัวเลข 1-12 จากนั้นแสดงผล ตารางสูตรคูณของตัวเลขนั้น ตัวอย่าง output ของ input 3
1. 3 x 1 = 3
2. 3 x 2 = 6
3. ....
4. 3 x 12 = 36
เขียนโปรแกรมรับชุดตัวเลข ให้คำนวณว่าตัวเลขตัวใดเป็นเลขคู่หรือเลขคี่ จากนั้น แสดงผล
1. ถ้าเป็นเลขคู่แสดงผล Even numbers: n1, n2, n3
2. ถ้าเป็นเลขคี่แสดงผล Odds number: n4, n5, n6

💡

Hint: ใช้ numbers = list(map(int, input().split(","))) เพื่อเก็บชุดของตัวเลข

Mini projects

เขียนโปรแกรมรับข้อมูล ชื่อเล่น, อายุ, ราศี, เลขมือถือตำแหน่งสุดท้าย ของผู้ใช้ โดยให้ประเมินค่าที่รับเข้ามาเป็นดวงในช่วงนี้ จากเกณฑ์ดังนี้

กรุ๊ปเลือด

ถ้ากรุ๊ปเลือด A, AB ให้คะแนน 5 คะแนน
ถ้ากรุ๊ปเลือด B ให้คะแนน 3 คะแนน
ถ้ากรุ๊ปเลือด O ให้คะแนน 1 คะแนน
ถ้ากรุ๊ปเลือดไม่ได้อยู่ในรายการนี้ให้แสดงผล error blood type

อายุ

ถ้าอายุหาร 7 ลงตัว ให้คะแนน 5 คะแนน
ถ้าอายุหาร 15 ลงตัว ให้คะแนน 3 คะแนน
ถ้าหาร 2 เคสข้างบนไม่ลงตัว ให้คะแนน 1 คะแนน

ราศี: กำหนดคะแนนของราศีตาม dictionary นี้ ให้บวกคะแนนตามรายการข้างล่าง ถ้า input ไม่ได้อยู่ในรายการนี้ให้แสดงผล error input zodiac

zodiac = {
    'Aries': 4,
    'Taurus': 2,
    'Gemini': 5,
    'Cancer': 1,
    'Leo': 3,
    'Virgo': 0,
    'Libra': 4,
    'Scorpio': 2,
    'Sagittarius': 5,
    'Capricorn': 1,
    'Aquarius': 0,
    'Pisces': 3
}

เลขมือถือตำแหน่งสุดท้าย ให้ map ตัวเลขกับ List คะแนนนี้

pointForLastNum = [1, 2, 5, 0, 3, 4, 2, 3, 4]

การแสดงผล ตามผลรวมของตัวเลข
- 15-20 คะแนน ให้แสดงผล you might get a good luck soon.
- 8-14 คะแนน ให้แสดงผล you have normal luck.
- คะแนนต่ำกว่า 7 ให้แสดงผล ahh, i hope that not worst.
การเก็บข้อมูล
- ให้บันทึกค่าทั้งหมดของ user รวมถึงคะแนนที่ได้ใส่เข้า list, dictionary ไว้
- ถ้ากรณี user input ข้อมูลชื่อที่มีอยู่ในระบบแล้ว ให้แสดงผลข้อมูลคะแนนของรอบล่าสุดไว้