[Part 1] Database: Database & Table

Basic operation of relational database

หลักๆ แล้วเราจะใช้คำสั่งในภาษา SQL ในการจัดการฐานข้อมูล แต่ในปัจจุบันมีโปรแกรม Client ในการช่วย query ทำให้ผู้ใช้งานไม่ต้องเขียนคำสั่งทั้งหมดเอง แต่ในบทความนี้ทางผู้เขียนจะแนะนำเป็น raw command เพื่อให้ทางผู้อ่านนำคำสั่งไปต่อยอด และเข้าใจการทำงานเบื้องหลังของ SQL Client ได้ง่ายขึ้น

Database

Database (ฐานข้อมูล) คือ ที่เก็บข้อมูลที่มีโครงสร้างซึ่งใช้สำหรับจัดเก็บและจัดการข้อมูลในรูปแบบที่สามารถเข้าถึงได้ง่าย โดยฐานข้อมูลสามารถมีหลายตารางที่เก็บข้อมูลที่เกี่ยวข้องกัน

Table

Table (ตาราง) คือ โครงสร้างภายในฐานข้อมูลที่ใช้สำหรับเก็บข้อมูลจริงๆ โดยแต่ละตารางประกอบด้วยแถว (Row) และคอลัมน์ (Column) ซึ่งแต่ละคอลัมน์จะเก็บข้อมูลประเภทหนึ่ง เช่น ชื่อ, อีเมล, หรืออายุ

Comment

พื้นฐานของการเขียน SQL คือการ comment code นั่นเอง ทาง SQL จะใช้เครื่องหมาย - ในการ comment ตัวอย่างเช่น

-- sql create table
CREATE TABLE users (
    id INT AUTO_INCREMENT PRIMARY KEY,
    name VARCHAR(100) NOT NULL,
    email VARCHAR(255) UNIQUE NOT NULL,
    age INT,
    created_at TIMESTAMP DEFAULT CURRENT_TIMESTAMP
);

การสร้าง Database

เมื่อต้องการสร้างฐานข้อมูลใหม่ ใช้คำสั่ง CREATE DATABASE ดังนี้

CREATE DATABASE my_database;

หากต้องการกำหนด Character Set และ Collation (เช่น UTF-8) ทำได้โดยเพิ่มคำสั่งดังนี้

CREATE DATABASE my_database CHARACTER SET utf8mb4 COLLATE utf8mb4_unicode_ci;

การดู Database

หากต้องการดูรายการฐานข้อมูลที่มีอยู่ในระบบ ใช้คำสั่ง

SHOW DATABASES;

การเลือกใช้งาน Database

หากต้องการเลือกฐานข้อมูลเพื่อทำงาน ใช้คำสั่ง:

USE my_database;

การลบ Database

เมื่อต้องการลบฐานข้อมูล (ข้อมูลทั้งหมดในฐานข้อมูลจะหายไป) ใช้คำสั่ง:

DROP DATABASE my_database;

Table

Data type

ก่อนใช้งาน Table เก็บข้อมูล เราจำเป็นต้องทราบเกี่ยวกับชนิดของข้อมูลก่อน เนื่องจาก Database Relational นั้น ต้องกำหนด Type ของข้อมูลก่อนที่จะนำข้อมูลเข้าตารางทุกครั้ง ตัวอย่าง type ที่ใช้บ่อย

INT - เก็บค่าตัวเลขจำนวนเต็ม
FLOAT(p) - เก็บค่าตัวเลขทศนิยม
DOUBLE(m, d) - เก็บค่าตัวเลขทศนิยมที่มีความแม่นยำสูง
VARCHAR(n) - เก็บข้อความที่มีความยาวไม่เกิน n ตัวอักษร
TEXT - เก็บข้อความขนาดใหญ่
DATE - เก็บค่าวันที่
DATETIME - เก็บค่าวันที่และเวลา
TIMESTAMP - เก็บวันที่และเวลาปัจจุบัน
ENUM(a, b, c) - เก็บได้เฉพาะค่าที่กำหนด

นอกจากนั้น ยังมี type ที่ใช้ได้เฉพาะบาง database เท่านั้น อันนี้เราก็ต้องศึกษาวิธีการใช้งานจาก document ของ db นั้นอีกที เช่น

JSON - ใช้เก็บข้อมูลประเภท JSON โดยเฉพาะ (ใช้ได้เฉพาะ MySQL 8.0+, PostgreSQL)
ARRAY - ใช้เก็บ list ข้อมูลโดยเฉพาะ (เฉพาะ PostgreSQL)

Reference type ทั้งหมด

Constraint

เป็นข้อกำหนดที่ใช้บังคับให้ข้อมูลในตารางมีความถูกต้องและสอดคล้องกับกฎที่กำหนดไว้ เช่น:

PRIMARY KEY - กำหนดให้คอลัมน์เป็นคีย์หลัก ไม่สามารถมีค่าซ้ำหรือเป็นค่าว่างได้
FOREIGN KEY - กำหนดความสัมพันธ์ระหว่างสองตาราง (อธิบายเพิ่มเติมใน part relation)
NOT NULL - บังคับให้คอลัมน์ต้องมีค่าเสมอ
UNIQUE - กำหนดให้ค่าของคอลัมน์ต้องไม่ซ้ำกัน
DEFAULT - กำหนดค่าพื้นฐานหากไม่มีการป้อนค่า
AUTO INCREMENT - กำหนดให้ running number + 1 ไปเรื่อยๆ ทุกครั้งที่เพิ่มข้อมูลใหม่
CHECK - กำหนดเงื่อนไขเพื่อควบคุมค่าที่สามารถป้อนในคอลัมน์ เช่น CHECK(age >= 18)

การสร้าง Table

Syntax

CREATE TABLE table_name (
    column1 datatype constraint,
    column2 datatype constraint,
    column3 datatype constraint,
    ....
);

หลังจากเลือกฐานข้อมูลแล้ว สามารถสร้างตารางโดยใช้คำสั่ง CREATE TABLE ตัวอย่างการสร้างตาราง users:

CREATE TABLE users (
    id INT AUTO_INCREMENT PRIMARY KEY,
    name VARCHAR(100) NOT NULL,
    email VARCHAR(255) UNIQUE NOT NULL,
    age INT,
    created_at TIMESTAMP DEFAULT CURRENT_TIMESTAMP
);

การดู Table ทั้งหมดใน Database

เมื่อต้องการดูตารางที่มีอยู่ในฐานข้อมูลปัจจุบัน ใช้คำสั่ง:

SHOW TABLES;

การแก้ไขตาราง (Alter Table)

เพิ่มคอลัมน์

ALTER TABLE users ADD COLUMN phone VARCHAR(15);

เปลี่ยนประเภทของคอลัมน์

ALTER TABLE users MODIFY COLUMN age SMALLINT;

เปลี่ยนชื่อคอลัมน์

ALTER TABLE users CHANGE COLUMN phone mobile VARCHAR(20);

ลบคอลัมน์

ALTER TABLE users DROP COLUMN mobile;

เปลี่ยนชื่อตาราง

ALTER TABLE users RENAME TO customers;

การลบ Table

หากต้องการลบตารางทั้งหมดในฐานข้อมูล ใช้คำสั่ง:

DROP TABLE users;

Reserve words

คือคำสงวนที่ไม่สามารถใช้ได้ ส่วนใหญ่จะเป็นคำท่ีตรงกับคำสั่งพื้นฐาน หรือ ฟังก์ชันช่วยของทาง SQL ที่ใช้ ควรตรวจสอบก่อนใช้งานทุกครั้ง

SELECT - ใช้สำหรับดึงข้อมูลจากตาราง
INSERT - ใช้สำหรับเพิ่มข้อมูลลงในตาราง
UPDATE - ใช้สำหรับแก้ไขข้อมูล
DELETE - ใช้สำหรับลบข้อมูล
WHERE - ใช้กำหนดเงื่อนไข
ORDER BY - ใช้สำหรับเรียงลำดับข้อมูล
GROUP BY - ใช้สำหรับจัดกลุ่มข้อมูล
JOIN - ใช้สำหรับรวมข้อมูลจากหลายตาราง
CREATE - ใช้สำหรับสร้างฐานข้อมูลหรือโครงสร้างข้อมูล
DROP - ใช้สำหรับลบฐานข้อมูลหรือโครงสร้างข้อมูล

ทั้งหมด: https://dev.mysql.com/doc/refman/8.4/en/keywords.html

Exercise

สร้าง database ชื่อ my_company เก็บข้อมูลรองรับ utf8, unicode รองรับภาษาไทย
สร้างตารางเก็บข้อมูลสินค้าโดยมีประเภทข้อมูลดังนี้
1. id: เก็บรหัสสินค้า เป็น running number
2. title: ชื่อสินค้า เก็บตัวอักษร ไม่เกิน 50 ตัว
3. description: รายละเอียดสินค้า ใส่ได้ไม่จำกัดตัวอักษร
4. price: ราคาสินค้า เก็บข้อมูลทศนิยม 2 ตำแหน่ง
5. created_at: เก็บข้อมูลเวลาที่สร้างสินค้า โดย default ข้อมูลเป็น current_timestamp